Vanaf 1 juli 2023 (verwacht) zal er een wijziging in werking treden in de Participatiewet. Deze wijziging maakt het mogelijk om de energietoeslag 2023 te toetsen.
Al enkele jaren levert het Inlichtingenbureau aan gemeenten de toets op de Bijzondere Bijstand (‘de Inkomens- en vermogenstoets categoriale Bijzondere Bijstand’). De dienstverlening kan worden ingezet voor een toets op categoriale verstrekking van Bijzondere bijstand zoals de collectieve ziektekostenverzekering. Deze toets kan, met de verwachte wetswijziging, ook ingezet worden voor een toets op de energietoeslag 2023.
Energietoeslag
Sinds maart 2022 is de Participatiewet tijdelijk gewijzigd. Met deze wijziging hebben de gemeenten de volgende twee bevoegdheden op grond van de Participatiewet:
- De bevoegdheid om tot en met 30 juni 2023 een eenmalige energietoeslag toe te kennen aan huishoudens met een laag inkomen, middels het instrument van de categoriale bijzondere bijstand, dus zonder dat de gemeente hoeft vast te stellen dat de ontvanger de kosten daadwerkelijk heeft gemaakt.
- De bevoegdheid om de eenmalige energietoeslag ambtshalve (dus zonder aanvraag) toe te kennen aan de huishoudens waarvan de getoetste inkomensgegevens bij de gemeente bekend zijn;
Aanvraag energietoeslag
Dit betekent dat het voor gemeenten mogelijk is om aanvragen voor de energietoeslag 2022, die tot 30 juni 2023 mogen worden uitgekeerd, te toetsen met behulp van de toets op de Bijzondere Bijstand. Voor personen met een bijstandsuitkering kan, op grond van huidige uitkering, worden vastgesteld dat men in aanmerking komt voor energietoeslag (inkomensgegevens worden binnen bijstand immers maandelijks getoetst). Het is dan ook niet zinvol om bijstandsgerechtigden ter toetsing aan te leveren.
NB. Naar verwachting zullen alle energietoeslagen 2022 inmiddels al zijn uitbetaald en lijkt toetsing hiervoor dus niet meer relevant.
Wetswijziging energietoeslag 2023
Met de voorgenomen wijziging op de participatiewet per 1 juli 2023 heeft de gemeente de bevoegdheid om, vanaf het moment dat de wet in werking treedt, 1.300 euro aan (aanvullende) energietoeslag uit te keren. De doelgroep hiervoor mag de gemeente ter toetsing aanbieden aan het Inlichtingenbureau. Hierbij gebruik makend van de gegevens van personen die eerder in 2022 energietoeslag hebben ontvangen. Om zo te beoordelen of men op grond van actuele inkomsenssituatie ook (nog) in aanmerking komt voor de energietoeslag 2023.
De gemeente kan ervoor kiezen om 500 euro van de energietoeslag 2023 uit te keren voor het in werking treden van de wetswijziging. In dat geval mag de gemeente dit zien als een nabetaling op een eerder gedane betaling en is er geen toetsing op inkomen meer nodig. De eerder gedane toetsing in 2022 volstaat hierbij.
NB: Gemeenten mogen niet vooruitlopen op deze beoogde wetswijziging. Het is daarom niet toegestaan om gegevens voor de toetsing van de energietoeslag 2023 aan te leveren voor de vermoedelijke ingangsdatum van 1 juli 2023.